11 lat temu debiutanckim krążkiem "Born To Die" Lana del Rey rozpoczęła budowę własnego, unikalnego muzycznego uniwersum. Początkowo kompletnie nie kumałem jej mitologicznego fenomenu, ale... No i tu popadnę w banał, bo oczywiście przełomem okazał się album "Norman Fukcing Rockwell!" z 2019 roku, na którym artystka na własnych zasadach wzniosła na się wyżyny songwritingu. Wówczas właśnie dostrzegłem w niej niesamowitą narratorkę kuluarów życia przefiltrowanych przez własne doświadczenia z tej amerykańskiej perspektywy, acz nader niezwykle uniwersalnej. Kolejne dwa albumy "Chemtrails Over The Country Club" oraz "Blue Banisters" odbierałem jako bonusy do historii z "NFR" z zachwycającymi fragmentami, ale jednak już niebudzącymi u mnie wcześniejszego entuzjazmu. To były po prostu solidne dzieła. "Did You Know That There’s A Tunnel Under Ocean Blvd" to powrót do wielkiej formy z 2019 roku, ale nie obyło się w moim odczuciu bez wpadek. Otrzymujemy epickie, 77-minutowe dzieło, na którym Lana stara się odwieżyć twórczość, splatając ze sobą dwa wymiary: ten już nam doskonale znany melancholijny country-folk naznaczony amerykańskim snem oraz eksperymentalne schematy z elektronicznymi i trapowymi inspiracjami. Co do tych drugich mam właśnie mieszane uczucia. Z jednej strony doceniam ten krok w przód i poszukiwanie nowych form ekspresji, ale... Ostateczny efekt jest wątpliwej jakości. O ile współcześnie brzmiący, zaskakujący zwrot akcji w trakcie kompozycyjnej epopei singlowego "A&W" oszałamia i hipnotyzuje, tak już zabawa z trapem w ostatnich trzech kawałkach wydaje się kompletnie zbędna i zaburzyła mi odbiór całości. Powiem dosadniej: kawałek "Peppers" z udziałem Tommy Genesis w ogólnie nigdy nie powinien się wydarzyć. Nie do końca przekonuje mnie też cytowanie i samplowanie "Venice Bitch" w samej końcówce tego albumu. Odchudziłbym również ten album z interludium w formie przemowy pastora Judaha Smitha – może w kontekście lirycznym zasadne, ale przyjemności ze słuchania albumu na chwilę znika. Na tym jednak narzekania się kończą. Pozostała część tego materiału jest obłędnie piękna! Lana w swoim stylu wprowadza nas w senny, mętny nastrój, raczy konfesyjnymi opowieściami i zachwyca kompozycjami o kinowym rozmachu z olśniewającymi smyczkami, piosenkami ckliwymi i subtelnymi, szczyptą gospelu i oczekiwanym nadmiarem tradycyjnego amerykańskiego country-folka. W pamięć szczególnie zapadają gościnne występy czterech artystów: fortepianowe wstawki Batiste są po prostu cudne, SYML hipnotyzuje niczym pozytywka w rozmarzonym "Paris, Texas", Father John Misty w swoim stylu buduje balladowe folk-rockowe napięcie w "Let The Light In", a w sufjanowskiej "Margaret" z producenckiego cienia wyskakuje Jack Antonoff pod swoim artystycznym pseudonimem Bleachers. Nieco mniej zauważalny ślad pozostawia po sobie brytyjski pianista RIOPY w "Grandfather please stand on the shoulders of my father while he’s deep-sea fishing", ale warto docenić jego wkład w tę ładnie rozwijającą się kompozycję. Mocną stroną jest liryka tego albumu. Lana podejmuje tematy oscylujące wokół zagadnień rodziny, macierzyństwa, traumy, śmiertelności z perspektywy trzydziestokilkuletniej kobiety, która z jednej strony kwestionuje tradycyjne ścieżki, a z drugiej podświadomie czuje upływający czas i dusi się w nawracających pytaniach o swoją przyszłość. Stawia tym samym pewien portret współczesnym, dojrzałym kobietom. 

To nieco zbyt długi, w kilku momentach przekombinowany, ale ostatecznie piękny album, który plasuje się w mym rankingu tuż za "Norman Fucking Rockwell!". Lana po raz kolejny zaprasza nas do amerykańskiego cadillaca w podróż po szerokiej autostradzie marzeń, ale za każdym razem pejzaże się zmieniają i należy to docenić, że wciąż udaje się jej uciec od pułapki wtórności. Na tym krążku dokonuje tego czynu w sposób całkiem imponujący i nieśmiało otwiera się nowe ścieżki.